Hego Euskal Herriko ikastola guztietako 150 ordezkari inguru bildu ziren iragan martxoaren 9an, Donostian, Haur Hezkuntzarako Ikastolen Hezkuntza proiektuaren inguruan Ikastolen Elkarteak antolatu zuen prestakuntza saioan. Beste etapetarako diseinatutako curriculumarekin koherentzian, 0-6etaparako lantzen ari den markoa aurkeztu zuen EHIk.

EHIko Pedagogia arduradun Abel Ariznabarretak eta Haur eta Lehen Hezkuntzako arduradun Belen Baztarrikak eman zituzten markoaren garapenean egiten ari diren urratsen berri. Ikastolen erronka, etapaz etapa euskal curriculuma garatzea da. Horrek eskatu die egitea planteamendu oso bat, dagoeneko Lehen eta Bigarren Hezkuntzan garatzen ari den curriculum proiektuarekin koherentziaz eta etapa honek dituen berezitasunak kontuan hartuz,  marko pedagogiko berri bat  egiteko erronkari heldu dio Ikastolen Elkarteak. 
 

Urte batzuk badira Ikastolen Elkarteak, ikastola batzuekin elkarlanean, asmo honi heldu ziola. Batetik, psikologiak, pedagogiak eta neuro-zientziak  azken urteotan hezkuntzari egindako ekarpenak kontuan izanik, eta,  bestetik, ikastola batzuek Haur hezkuntzako proiektua hobetzeko  egindako ibilbidea kontuan hartuz, prozesu eraldatzeari ekin zion EHIk.

Horretarako berariaz antolatutako Jardunaldi  Pedagogikoetatik ateratako ondorioak kontuan hartuta jarri zuen prozesu hori abian. Iragan ikasturtean, berriz, hasi zen lantzen Ikastolen Elkartea Haur Hezkuntzarako marko berria, Mondragon Unibertsitateko Huhezi fakultateko hainbat aditurekin elkarlanean. Baina ez ziren hutsetik abiatu. Dagoeneko Haur Hezkuntzan berrikuntzak sartzen ari diren hainbat ikastolaren esperientzietan oinarritu ziren. Hain zuzen ere, maila batean edo bestean, sei ikastolaren esperientzia aztertu zituzten: Aranzadi, Arizmendi, RM Azkue, Ikasberri, Kurutziaga eta Txintxirri ikastolenak.  Horietako hiruk (Aranzadik, Azkuek eta Ikasberrik) Haur Hezkuntza etapan martxan dituzten proiektuen berri ere eman zuten Donostiako saioan.

 

Lanketa horretatik  oinarrizko marko bat osatu zuten EHIko eta Huheziko adituen artean, Haur Hezkuntzako etapak duen garrantzia aldarrikatuz,  haurraren garapena eta eskaini behar zaion testuingurua oinarri hartuta. Teoría eta praktika uztartzen dira marko horretan. Aipatutako ikastoletan  bideoen bidez eta elkarrizketen bidez jaso zen egun egiten ari dena. Baina oinarrizko dokumentu hori, Ikastola guztientzat  Haur Hezkuntzarako izango den curriculum proiektuaren oinarria izango den dokumentua osatzeko  prozesua abian da. Konpetentzietan oinarritutako Hezkuntzako ereduarekin eta gure izaerarekin bat datozen irizpideekin bat eginez.

 

Datorren maiatzeko Zuzendarien Mintegirako prest eduki nahi da dokumentu hori, eta hortik aurrera ikastolen ekarpenak jaso nahi dira. Gainera, ikasturte honetan bertan dagoeneko hasi nahi da dokumentu horretan oinarritutako prestakuntza ematen. “Hau abiapuntu bat da marko bat osatzeko eta gero ikastola bakoitzak bere proiektu propioa abian jartzeko, horretarako EHIk behar den prestakuntza, aholkularitza eta tresna egokiak eskainiko dizkie ikastolei”, laburbildu zuen Abel Ariznabarretak.

 

Haziaren metafora

Haur Hezkuntzarako ikastolen hezkuntza eta curriculum proiektuaren zertzeladak eman zituen, bestalde, EHIko Curriculum arduradun Mikele Aldasorok. Zertzeladak, oraindik erabat itxi gabe dagoelako. “Nola ikusten dugu haurra?”, galdetuz abiatu zuen azalpena Aldasorok: “Ernetzen ari den hazi bat bezala ikusten dugu. Berez dakar landare bat izateko behar duen guztia. Hazte prozesu horretan zenbat ur hartzen duen, zenbat argi… horren arabera modu batera edo bestera haziko da. Horregatik, hazi bakoitzari arreta jarri behar zaion moduan, haur bakoitzari arreta jarri behar zaio”.

 

Konpetentzietan oinarritutako euskal curriculumarekin koherentzian egin nahi bada HHko markoa, konpetentziak ere agertu beharko dira, baina konpetentziez hitz egin ahal liteke HHn? Mikele Aldasorok berak egin zuen galdera eta berak eman zion erantzuna: “Etapa honetan ere beti hitz egin da konpetentziaz; beste hitz bat, beste adiera bat emango genion, baina konpetentziak beti egon dira presente”. Orduan, zein da etapa honi jarri behar zaion xedea? “Gainerako etapetan lantzen jarraituko dituen oinarrizko konpetentziak garatzen hastea, edo haien garapenerako oinarriak jartzea”.

 

Helburua, beraz, haurrari testuinguru aberatsak eman, egoera desberdinak jarri eta egoera horietan modu konpetentean jokatzen irakastea izanik, gakoa haurrari konpetentzia desberdinak garatzen joateko eta eskuratzen dituenak integratzeko aukera emango dioten gune eta egoera esanguratsuak identifikatzea edota sortzea izango da, Aladasorok azaldu zuenez.

 

HHko hezkuntza curriculum proiektuaz gain, kalitatezko Haur Hezkuntzarako oinarrizko beste baldintza batzuk ere aipatu zituen Aldasorok:

-Espazioen antolaketa: espazio zabalen aldeko hautua.

-Materialak askotarikoak eta balio anitzekoak izatea.

-Arreta berezia ematea alderdi emozionalari.

-Haurraren ekimenaren eta lan gidatuaren arteko oreka

-Hizkuntza aberatsa erabiltzea; gero eta hobeto hitz egiten ikasteko egoerak sortzea

-Haur bakoitzari arreta jarri eta eskaintzea

-Haur bakoitzaren garapenaren jarraipena egiteko ebaluaziorako erreferenteak eta tresnak edukitzea (ebaluazio hezigarria)

-Guraso zein komunitatearekin elkarlana (ikastola irekia).

 

“Gure emozioak bideratzen hasi behar dugu haurraren emozioak ezagutzeko”
Iratxe Ramirez eta Miriam Mendoza, Ikastolen Elkartetik
 

0-6 etaparako ikastolen hezkuntza marko berriaren zirriborroa oinarri hartuta martxan da dagoeneko Haur Hezkuntzako Dinamizatzaileen Mintegia. Martxoaren 9ko aurkezpenean mintegi honen berri ere eman zen. Miriam Mendozak eta Iratxe Ramirezek eman zituzten azalpenak. Ikastolen Elkarteko Haur Hezkuntzako teknikariak dira eta mintegi honetako arduradunak.

 

Ibaizabal ikastolan elkartu ziren lehenbiziko saioan 42 ikastolatako 75 hezitzailerekin. “Aldaketa eskatzen ziguten ikastolek, baina horretarako ikastoletan ere aldaketa hori bultzatuko zuten pertsonak behar ziren”, azaldu zuten. Horretarako sortu zuten dinamizatzailearen figura.

 

Haur Hezkuntzan gaur egun emozioa da hitz gakoa. Eta emozioak dira, baita ere, protagonista Mendozaren eta Ramirezen saioetan. Emozioez hitz egiten dute, emozioak kudeatzen dituzte. “Haurra nolakoa den eta nola garatzen den; haurra zer den jakin, zer aldatu behar dugun jakiteko. Eta haurrak emozioz beteriko pertsonak dira”, azaldu zuten. Eta zer da aldatu beharreko lehenbiziko gauza? “Lehenik eta behin geuk aldatu behar dugu, hezitzaileok. Gure emozioak bideratzen hasi behar dugu haurra ezagutzeko, haurraren emozioak ezagutzeko”. Dinamizatzaileen mintegian “sentikortasuna pizten” ari dira: ukitu, jolastu, dantza egin, hunkitu, barre egin… emozioak azaleratzea dute helburuetako bat. “Horrekin lortu nahi da bizitzan daramagun maskara erantzi eta gu geu izatea, biluztea, gure emozioekin bizitzen hasteko”.

 

Baina helburua nor den ahaztu gabe. “Haurra da helburua”. Aranzadi, RM Azkue eta Ikasberri ikastoletako ordezkariek ere hitz egin zuten saio honetan.

Haur Hezkuntza etapan martxan dituzten proiektuen berri ere eman zuten hiru ikastolek. Nondik abiatu ziren aldaketa egiteko, eta aukeratutako eredutik nola iritsi diren gaur egun eskaintzen dutenera. Hain zuzen ere, aldaketa bat gauzatzeko lidergoa eta inplikatuen parteaidetza eta prestakuntza ezinbestekoa direla azpimarratu zuten hiru ikastoletako ordezkariek Donostiako saioan.